بازتاب خبری هفته نامه خبری- تحلیلی " بازار امروز" از نوزدهمین همایش رتبه بندی شرکت های برتر

در نوزدهمین مراسم رتبه‌بندی IMI100 معرفی شدند:

برترین شرکت‌های ایرانی

مانی ایرانی| مراسم معرفی 500 شرکت برتر ایرانی در حالی روز دوشنبه هفته پیش در سالن همایش‌های صدا و سیما در تهران برگزار شد که در این مراسم شرکت‌های برتر در 5 گروه 100 شرکتی در فهرست عمومی منتشر شدند. علاوه بر این، در جداول جداگانه، جایگاه هر شرکت در گروه صنعتی خود مشخص شد و فهرست شرکت‌های صادرات گرا، پیشرو و رشد سریع به همراه آمارها و اطلاعات دیگری ارائه شدند.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی:

اقتصاد کشور مدیون بنگاه‌های اقتصادی است

در ابتدای این مراسم محمدعلی محمدی مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی گفت: « اقتصاد هر کشوری مدیون بنگاه‌های اقتصادی آن کشور و سهم بهره‌وری از رشد اقتصادی نشان‌دهنده توسعه یافتگی یک کشور است و شرکت‌های برتر نقش زیادی در تولید ناخالص و رشد اقتصادی هر کشور دارند. امسال در رتبه‌بندیIMI100  شاخص بهره‌وری به شاخص‌های دیگر اضافه و در صورت‌ها و اسناد مالی محاسبه شده است. به عبارت دیگر در این دوره، با اضافه شدن 4 شاخص به 29 شاخص سال‌های پیش، 33 شاخص مبنای ارزیابی قرار گرفته است.

به این ترتیب، ارزش افزوده 100 شرکت برتر، 14 درصد تولید ناخالص داخلی کشور است و این عدد برای 500 شرکت برتر 17 درصد است. همچنین از 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی کشور 28 میلیارد دلار برابر با 70 درصد سهم 500 شرکت برتر است. در IMI100 از الگوی فورچون 500 و 100 شرکت برتر کشورهای اسلامی الهام گرفته شده است و سهم کشورها از 500 شرکت برتر جهانی، نشان دهنده میزان سهم اقتصاد آن کشورها از تولید ناخالص جهانی است و زمانی که کشورها سهم بیشتری از 500 شرکت برتر دنیا دارند، سهم آنها از GDP جهانی نیز بیشتر است.

در این میان، سهم کشور چین ازGDP  جهانی 19هزار و 230 میلیارد دلار، سهم آمریکا را 18 هزار و 286 میلیارد دلار، سهم هند 7 هزار و 872 میلیارد دلار، سهم ژاپن حدود 4 هزار میلیارد دلار، سهم کره چنوبی 1895 میلیارد دلار و سهم ایران را 1336 میلیارد دلار است و ایران با داشتن یک درصد از مساحت دنیا جزو 10 کشور برتر دارای منابع طبیعی شناخته شده و از نظر منابع طبیعی فسیلی و غیرفسیلی در بسیاری از حوزه‌ها جزو 5 یا 10 کشور برتر است.

سهم ایران از ذخیره گاز دنیا بسیار بالا است و ایران 9 درصد از ذخایر نفت دنیا، رتبه دهم سنگ آهن، رتبه بیست و چهارم آلومینیوم و رتبه دوازدهم مس دنیا را در اختیار دارد و با توجه به این آمار به این نتیجه می‌رسیم که جایگاه ایران در رتبه بندی GDP دنیا جایگاه مناسبی نیست.

ایران بر اساس آمار صندوق بین المللی پول، نوزدهمین اقتصاد قدرتمند جهان است و این در حالیست که در بررسی GDP سرانه، جایگاه ایران در رتبه نود قرار می‌گیرد که نشان می‌دهد از منابع در اختیار به خوبی بهره‌برداری نشده است. در همین زمینه، قطر در سال گذشته میلادی با 140 هزار دلار درآمد سرانه، رتبه یک بالاترین GDP سرانه را در اختیار داشته و ایران با 17 هزار و 400 دلار در رتبه نود است.

اقتصاد آسیا به خصوص شرق آسیا  نرخ رشد اقتصادی بسیار خوبی را تجربه کرده است و سنگاپور در مدت 20 سال درآمد سرانه خود را از 300 دلار به 1300 دلار رسانده است و این مهم نشان می‌دهد اگر کشورها نگاه بهره‌ورانه داشته باشند، می‌توانند به جایگاه رفیع اقتصادی برسند.

در حال حاضر، آمریکا 33 درصد، ژاپن 10 درصد و ایران 1/0 درصد از ثروت دنیا سهم دارند و این امر با وجود این است که ایران جزو 10 کشور برتر از نظر منابع طبیعی است و تنها سهم کوچکی از ثروت دنیا را دارد. در این راستا کشورهای کره جنوبی 1/1 درصد، آلمان 7/5 درصد و هند 9/0 درصد از ثروت دنیا را در اختیار دارند.

دلیل این امر، عملکرد ضعیف ایران در ایجاد ارزش است. به نحوی که در ایران به ازای مصرف هر بشکه نفت 219دلار GDP ایجاد می‌شود و این در حالی است که در اروپا این مقدار 1316 دلار و در ترکیه 890 دلار است. در مورد آب نیز وضعیت به همین صورت است و در 30 سال گذشته 5/68 درصد از بارش های سالانه تبخیر شده است و ایران با مشکل بحران آب مواجه است.

ایران جزو 4 کشور برتر تولیدکننده خرما در دنیا است و سالانه در حدود یک میلیون تن تولید خرما دارد. اما از این میزان تنها 100 هزار دلار صادرات انجام می‌شود که نشان از ضایعات زیاد این محصول دارد. به همین ترتیب در مورد زعفران نیز شرایط به همین شکل است و با وجود اینکه از هر هکتار زمین تنها 5 کیلو زعفران به دست می‌آید و 90 درصد تولید زعفران دنیا در اختیار ایران است، سهم ما از تجارت 40 میلیارد دلاری زعفران، یک میلیارد دلار است.

توسعه اقتصادی تنها با دو راه ممکن است که یک راه استفاده بیشتر از منابع و امکانات و راه دیگر بهره‌وری یا استفاده بهتر از منابع است. در حال‌حاضر 57 کشور اسلامی که یک سوم جمعیت دنیا و 68.5 درصد منابع نفتی را دارند، فقط در 5 درصد از کل GDP دنیا سهیم هستند.

در کشورهای پیشرفته 49 درصد از رشد اقتصادی از طریق بهره‌وری حاصل می‌شود و رشد اقتصادی ایران از سال 1358 تا 1392 به طور متوسط 2 درصد بوده و بهترین میزان آن برای سال‌های 68 تا 72 است. سهم بهره‌وری از رشد اقتصادی نشان‌دهنده توسعه یافتگی یک کشور است و می‌توان از آن به عنوان بهترین شاخص در دنیای امروز نام برد.

در حالی سهم صادرات با فناوری بالا در کشورهای سنگاپور 58 درصد و مالزی 54 درصد بوده که این شاخص در ایران تنها 8/5 درصد است. همچنین سهم ایران از بهره‌وری در رشد اقتصادی 14 درصد است و این رقم برای کشورهای هند 49 درصد، چین 46 درصد ، هنگ کنگ 42  درصد و کره جنوبی 32 درصد است. این در حالی است که 70 درصد از GDP ایران حاصل فروش منابع طبیعی بوده است. در این شرایط 85 درصد از رشدGDP  ژاپن با بهره‌وری و فروش محصولات دانش بنیان به دست آمده است.

برنامه‌ریزی برای دستیابی به رشد 8 درصدی اقتصادی در برنامه ششم توسعه انجام شده و برای تحقق آن هر سال به 680 هزار میلیارد تومان پول نیاز است. این در حالی است که فروش نفت و گاز حداکثر 20 تا 25 درصد این رقم را تامین می‌کند و مابقی مورد نیاز آن باید از منابع خارجی جذب شود.

بی‌تردید اقتصاد هر کشوری مدیون بنگاه‌های اقتصادی آن است و امروزه منابع انسانی نقش مهمی را در این راه ایفا می کنند. بسیاری از شرکت‌های موفق دنیا نوظهور هستند و اکنون فاصله پردرآمدترین کشورهای دنیا با کم درآمدترین کشورها به 400 برابر رسیده است.»

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت:

رشد بهره‌وری کلید تبدیل ایران به قدرت اقتصادی

پس از او، منصور معظمی معاون وزیر صنعت و مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران سخنرانی کرد و گفت: « بر اساس سند چشم انداز سال 1404، ایران باید در این سال باید به عنوان قدرت اقتصادی، علمی و فناوری منطقه تبدیل شده باشد و این آمار مستلزم محور قرار دادن رشد بهره‌وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویت رقابت پذیری اقتصادی و ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استان‌ها است.

بزرگترین شرکت ایرانی در سال 94، فروشی در حدود 11 میلیارد دلار داشته است و این در حالی است که فروش شرکت‌ اول جهانی چندین برابر این میزان است. همچنین مجموع فروش 100 شرکت برتر ایرانی 180 میلیارد دلار است که این رقم برای 100 شرکت‌ برتر دنیا 480 میلیارد دلار است.  بنابراین شرکت‌های ایرانی بسیار کوچک هستند و باید برای بزرگ شدن گام بر دارند.

وجود مدیران شجاع در صنعت کشور الزامی است و بر اساس سند چشم انداز سال 1404، ایران باید در این سال باید به عنوان قدرت اقتصادی، علمی و فناوری منطقه تبدیل شده باشد و این آمار مستلزم محور قرار دادن رشد بهره‌وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویت رقابت پذیری اقتصادی و ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استان ها است.

آمارهای ده سال اخیر کشور نشان می‌دهد که از برنامه مورد نظر دور هستیم و از جمله دلایل تمایل بنگاه‌ها برای حضور در بازارهای جهانی، جهانی شدن اقتصاد، ایجاد فرصت‌های جدید کسب و کار، تغییرات شتابان تکنولوژیک، ظهور صنایع و نیازهای جدید، تشدید رقابت بر اساس حضور بدون مرزبندی بنگاه‌ها در بازارها، مجزا شدن زنجیره ارزش آفرینی ناشی از تخصصی شدن فعالیت‌ها و در نتیجه ایجاد شبکه ارزش به جای زنجیره ارزش و تمایل دولت‌ها برای حضور شرکت‌های تراز جهانی در کشور است.

پیش فرض‌های مهمی جهت ایجاد مزیت رقابتی در سازمان وجود دارد و در این راستا نیازمند توانمندی‌های مورد نیاز بنگاه‌های برای حضور در بازار جهانی هستیم. همچنین یکی از مهمترین راهکارها برای تحقق جهانی شدن داشتن یک شریک بین المللی و چابک شدن برای بنگاه‌های اقتصادی است.»

مدیر مرکز رتبه بندی IMI100:

برترین‌های‌ ایران

در ادامه این مراسم مجید درویش مدیر مرکز رتبه بندی و دبیر همایش IMI100، 500 شرکت‌ برتر‌ ایرانی را معرفی کرد و بر این اساس بانک ملی ایران برترین شرکت ایرانی بر اساس صورت های مالی سال 93 شد. وی همچنین بیان کرد:« بنگاه‌های اقتصادی در شفاف‌سازی فضای کسب و کار و اقتصاد کشور بسیار تاثیرگذار هستند و میزان تأثیر سهم بنگاه‌های تولیدی در اقتصاد ملی، آرایش بنگاه‌های تولیدی در نظام اقتصادی، ایجاد فضای رقابتی بین بنگاه‌های تولیدی، توسعه رقابت بین بنگاه‌های بزرگ برای اثبات شایستگی آنان از جمله این اهداف است.

در این رتبه‌بندی 500 شرکت برتر براساس شاخص میزان فروش مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند و در مجموع 33 شاخص ارزیابی این 500 شرکت را به 5 دسته 100 تایی تقسیم کرده است که هر کدام از این شرکت‌ها در گروه خود نیز با یکدیگر مقایسه می‌شوند.

+ بانک ملی برترین شرکت ایرانی

سهم فروش 100 شرکت اول برتر ایرانی 86.9 درصد، 100 شرکت برتر دوم 8.4 درصد، 100 شرکت سوم 2.6 درصد، 100 شرکت چهارم 1.3 درصد و 100 شرکت پنجم 0.8 درصد از کل فروش 500 شرکت برتر است. در رتبه‌بندی سال 95 که بر اساس صورت های مالی سال 94 تنظیم شده است بانک ملی در بالاترین جایگاه قرار دارد و پس از آن شرکت صنایع پتروشیمی خلیج پارس در رتبه دوم جای گرفته است. همچنین بانک ملت، هلدینگ سرمایه‌گذاری غدیر، ایران خودرو، بانک پارسیان، بانک تجارت، هلدینگ نفت و گاز پارسیان، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت و پالایش نفت بندرعباس در جایگاه‌های سوم تا دهم قرار دارند.

در بخش ارزش افزوده پتروشیمی خلیج فارس، بانک ملی، مخابرات، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت و گروه سرمایه‌گذاری غدیر در رتبه‌های اول تا پنجم هستند. همچنین از نظر دارایی، بانک ملی، بانک ملت، بانک تجارت، بانک کشاورزی، بانک پارسیان، شرکت پارس آریان، بانک پارسیان و بانک آینده به ترتیب در رتبه‌های اول تا دهم هستند.

در بخش اشتغال‌زایی بانک ملی، ایران خودرو، سایپا، شرکت پارس آریان و بانک ملت را به ترتیب دارای بیشترین سهم هستند و از نظر سودآوری، صنایع پتروشیمی خلیج پارس، شرکت ارتباطات سیار، گروه سرمایه گذاری غدیر، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت و مخابرات به ترتیب دارای برترین جایگاه‌ها هستند.

+ صنایع پتروشیمی خلیج پارس بیشترین صادرات را دارد

بیشترین صادرات میان 500 شرکت برتر ایرانی به ترتیب متعلق به صنایع پتروشیمی خلیج پارس، صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت، گروه سرمایه گذاری غدیر، هلدینگ نفت و گاز پارسیان و پتروشیمی است و از نظر ارزش بازار در بورس، به ترتیب شرکت‌های صنایع پتروشیمی خلیج پارس، ارتباطات سیار، پتروشیمی مارون، مخابرات و پتروشیمی تامین(تاپیکو) دارای بیشترین ارزش هستند.

جمع فروش 100 شرکت برتر 560 هزار و 503 میلیارد تومان است و این میزان 0.4 درصد رشد را نسبت به سال پیش نشان می‌دهد که فروش برترین شرکت اول 36 هزار و 465 میلیارد تومان است. همچنین فروش صدمین شرکت در این دوره یک هزار و 14 میلیارد تومان بوده که نسبت به فروش 930 میلیارد تومانی آن در دوره پیش 9 درصد رشد نشان می‌دهد.

در این راستا، بیشترین رشد فروش میان 100 شرکت اول را مربوط به شرکت ساختمانی اعتماد و شرکت سرمایه‌گذاری صنعت تجارت است و در میان 100 شرکت دوم، شرکت ایران خودرو فارس بیشترین رشد فروش را داشته است.

بانک‌ها قوی‌ترین گروه صنعتی کشور

در رتبه بندی IMI100 علاوه بر اینکه جایگاه شرکت‌ها در فهرست عمومی مشخص می‌شود، رتبه آنها در 31 گروه مربوطه نیز تعیین می‌شود. بنابراین، از نظر میزان فروش، بانک‌ها قوی‌ترین گروه صنعتی کشور هستند و پس از این گروه، پتروشیمی‌ها و فرآورده‌های نفتی قرار دارند. همچنین بانک‌ها با اختلاف زیاد نسبت به دیگر شرکت‌ها 60 درصد دارایی‌های کل 500 شرکت برتر را در اختیار دارند.  

پتروشیمی سودآورترین صنعت ایران

همچنین سودآورترین صنایع ایران به ترتیب پتروشیمی، فرآورده های نفتی و ارتباطات و مخابرات است و از نظر بازده فروش یا حاشیه سود، به ترتیب صنایع انرژی، کانی‌های غیر فلزی به جز سیمان، مواد دارویی، پتروشیمی و اکتشاف و استخراج قرار دارند و متوسط بازده فروش در صنایع کشور 14 درصد است.

علاوه بر این، بانک‌ها با 25.9 درصد اشتغال‌زا ترین صنایع کشور هستند و بعد از این گروه صنعت خودرو، ارتباطات سیار و چندرشته‌ای قرار دارند. همچنین پتروشیمی‌ها سهم 42 درصدی در صادرات دارند و فرآورده‌های نفتی، چند رشته‌ای و خدمات بازرگانی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

در سال 94 سهم بانک ها از نظر میزان فروش، افزایش یافته است، اما سهم پتروشیمی‌ها و فرآورده‌های نفتی از فروش کاهش یافته است. در یک جمع‌بندی کلی در سال 94 گروه‌های صنعتی با افت فروش مواجه و خدمات مالی با رشد فروش همراه بوده‌اند.

گروه پتروشیمی در سال 94 سهم بیشتری از سودآوری به دست آورده و سهم فرآورده‌های نفتی تقریبا ثابت مانده است. علاوه بر این شهر تهران با تمرکز 70 درصدی 500 شرکت برتر ایران، بیشتر شرکت‌های برتر ایرانی را در خود جای داده است.

+  63 درصد شرکت های برتر خصوصی هستند

از 100 شرکت برتر ایرانی 63 درصد خصوصی، 25 درصد عمومی و 12 درصد دولتی هستند. در مورد 500 شرکت برتر نیز وضعیت تقریبا به همین ترتیب است. همچنین مقایسه 500 شرکت برتر ایرانی با موارد مشابه با کشورهای آمریکا و ترکیه نشان می دهد بهره‌وری در ایران وضعیت نامناسبی دارد و صادرات ایران نیز در مقیاس با ترکیه کمتر است. تنها در حاشیه سود صنعت، ایران با 11 درصد، بالاتر از ترکیه با 9 درصد و آمریکا با 7 درصد قرار دارد.»

مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی؛

دلیل کاهش رتبه پتروشیمی‌ها، کاهش قیمت محصولات است

پس از وی، مرضیه شاهدایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی پشت تریبون قرار گرفت و اظهار کرد: «دلیل اصلی کاهش رتبه پتروشیمی‌ها در میان 500 شرکت برتر ایرانی کاهش قیمت محصولات پتروشیمی است. این در حالیست که صنعت پتروشیمی، صنعتی سرمایه‌بر و دانش محور است و پتروشیمی وابستگی زیادی به ارتباطات جهانی دارد که در این میان جذب سرمایه گذاران خارجی از اهمیت بالایی برخوردار است.

صنعت پتروشیمی 31 درصد از صادرات غیرنفتی ایران را در اختیار دارد و پایین آمدن رتبه شرکت‌های پتروشیمی در میان 500 شرکت شرکت برتر، نتیجه کاهش قیمت نفت و به تبع آن محصولات پتروشیمی است. این در حالی است که در این سال تولید و تناژ محصولات پتروشیمی افزایش یافته است.  

برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای افزایش تولید محصولات پتروشیمی انجام و نقشه راه برای 10 سال آینده مشخص شده است. در این راه 55 میلیارد دلار نیاز به سرمایه گذاری وجود دارد که این امر تنها می‌تواند با تلاش دولت و مردم و با سرمایه‌گذاری خارجی میسر شود. بنابراین، برای حفظ توسعه یکپارچه و مداوم صنعت پتروشیمی نیاز به تعاملات بین المللی احساس می‌شود و در حال حاضر برنامه‌ریزی‌های مناسبی برای جذب سرمایه گذاری‌های خارجی انجام شده است. در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی باید خام فروشی محصولات کاهش پیدا کند و صادرات افزایش یابد.

 
رتبه‌های نخست لوح تقدیر گرفتند

در انتهای این مراسم، برخی از شرکت‌ها موفق به کسب لوح افتخار شدند و مدیران عامل این شرکت‌ها به روی سن آمدند تا همراه گرفتن عکس یادگاری لوح افتخار خود را از دست مسئولان دریافت کنند. در این راستا، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایرانی رتبه اول را در گروه حمل و نقل و صنایع وابسته کسب کرد و در گروه لاستیک و پلاستیک، شرکت بارز حائز رتبه برتر شد. همچنین شرکت آسان پرداخت پرشین در گروه رایانه و صنایع وابسته اول شد و شرکت نفت بهران در شاخص بازدهی فروش رتبه اول را کسب کرد.

علاوه بر این، در گروه سرمایه گذاری‌های مالی شرکت نگار نصر سهم رتبه نخست در شاخص بازدهی فروش را گرفت و شرکت پلیمر آریا ساسول در گروه پتروشیمی در همین شاخص اول شد. شرکت سرمایه گذاری آتیه دماوند نیز رتبه اول شاخص بازدهی فروش در گروه لاستیک و پلاستیک را کسب کرد.

به این ترتیب، شرکت گسترش صنایع و معادن ماهان رتبه نخست شاخص بازدهی فروش در گروه فلزات اساسی را به دست آورد و ارتباطات سیار نیز در همین شاخص و بهره‌وری کل عوامل اول شد. همچنین شرکت بهمن دیزل نیز در دو شاخص بهره‌وری کل عوامل و بازدهی فروش در گروه وسائط نقلیه و قطعات حائز رتبه نخست شد.

بر این اساس، بیمه اتکایی ایرانیان نیز با کسب رتبه نخست در دو شاخص بهره‌وری کل عوامل و بازدهی فروش در گروه موسسات بیمه ای اول شد. بانک کارآفرین نیز با کسب رتبه نخست در هر دو شاخص گفته شده در گروه بانک‌ها و موسسات مالی، لوح افتخار دریافت کرد. در این میان پتروشیمی پارس نیز مانند بانک کارآفرین در دو شاخص بهره‌وری کل عوامل و بازدهی فروش در گروه فرآورده‌های نفتی در جایگاه نخست قرار گرفت.

مراسم در حالی دنبال شد که شرکت آتیه داده پرداز نیز رتبه اول بهره‌وری کل عوامل را به دست آورد و در گروه یارانه و صنایع وابسته اول شد. فولاد مبارکه اصفهان هم شرکت برتر گروه فلزات اساسی را کسب کرد و لوح افتخار گرفت.

اما ایران خودرو به عنوان غول خودروسازی کشور هم از جوایز بی‌نصیب نماند و پنجمین شرکت بزرگ کشور و برترین شرکت در گروه خودرو شد. گروه گسترش نفت و گاز پارسیان هم هشتمین شرکت بزرگ کشور از میان 500 شرکت برتر نام گرفت و لوح افتخار دریافت کرد.

در ادامه مراسم، شرکت‌های برتر صادرات گرا نیز معرفی شدند و جایگاه‌های برتر به شرکت‌های سرمایه گذاری ایران، معماران تجارت آفتاب، پتروشیمی زاگرس و بازرگانی پتروشیمی رسید.

همچنین شرکت‌های حاضر در لیست رشد سریع نیز معرفی شدند و شرکت‌های حفاری و اکتشاف انرژی گستر پارس، کارت اعتباری ایران کیش، نقش اول کیفیت، راهسازی و ساختمانی 115، خدمات اول مخابرات، توسعه ساختمان خورازمی و فن‌آوران پارسیان مقام‌های برتر را کسب کردند.

همچنین، شرکت‌های پیشرو شامل بانک ملی که رتبه نخست برترین شرکت ایرانی را به دست آورده بود، شرکت پارس آریان که رتبه اول در گروه سرمایه‌گذاری‌های مالی را کسب کرده بود، خدمات انفورماتیک ایران که رتبه اول از نظر بازده فروش را به دست آورده بود، بیمه پارسیان، سازمان اتکا، بانک آینده و بانک شهر معرفی شدند.